بررسی حوزه های معنایی در شعر لبید بن ربیعه

بررسی و تحلیل معنایی واژگان در درون متن بدون توجه به تغییر و تحولات آنها در طول زمان و بیان روابط معنایی موجود در بین آن کلمات، مطالعه ی هم زمانی حوزه های معنایی نام دارد که شاخه ای از علم زبانشناسی محسوب می گردد. در این پژوهش به بررسی حوزه های معنایی بارز و برجسته در شعر لبید بن ربیعه یعنی: «1- حوزه معنایی مرگ 2- حوزه معنایی جنگ 3- حوزه معنایی زندگی 4- حوزه معنایی ارزشهای اخلاقی» با دیدگاه هم زمانی پرداخته است. تمامی واژگان دالّ بر مرگ چون: ثلل، خبال، منیه، موت، زعاف و... و واژگان دالّ بر جنگ که خود شامل پنج حوزه معنایی: «جنگ و جنگجو، ابزارهای جنگی، شجاعت و دلاوری در جنگ، روابط منفی در جنگ، واحدهای رزمی» می گردد چون: حرب، هیجا، قتال، نطح و ... ، الفاظ دالّ بر زندگی که خود شامل دو حوزه معنایی: «زندگی، دوره های عمر انسان» می شود و هم چنین واژگان دالّ بر ارزشهای اخلاقی مورد محاسبه و تحلیل معنایی واقع گردیده اند. روابط معنایی میان این کلمات هم حوزه چون: ترادف، تضاد، اشتمال، جزء واژگی و نشانداری مشخص شده اند. در نتیجه روشن گردیده که لبید در طول دوره های مختلف عمر و زندگی شجاعانه و با شهامت در پی کسب و حفظ فضایل اخلاقی چون: تقوا، بخشش، بشردوستی و ... با اهل ظلم و ستم مبارزه نموده و در این مسیر نه تنها از مرگ ترس و واهمه ای نداشته بلکه آن را پلی برای رسیدن به سعادت و زندگی راستین دانسته است.